โดย ดร.มิ่งขวัญ ทองพฤกษา Chief Economist, BBLAM

เมื่อวันที่ 16 ส.ค. ประธานาธิบดีสหรัฐฯ ได้ผ่านพรบ. Inflation Reduction Act (เข้าใจว่า ถ้าให้เทียบกับของไทย คือเป็น พรบ. งบประมาณ) แต่ว่าของสหรัฐฯ จะมีการตั้งชื่อต่างกันไปในแต่ละปีงบประมาณ (เช่น ในสมัยของ ปธน. Trump ก็จะใช้ชื่อว่า Tax Cuts and Jobs Act) แต่ก็เป็นพรบ.งบประมาณคือกัน แต่ต่างปีกัน ก็เลยตั้งชื่อให้ต่างกัน

Inflation Reduction Act นี้เป็นภาคอวตารของ Build Back Better Bill (เรียกว่า Bill เพราะมันเป็นร่าง แต่พอเป็น Act แปลว่า ผ่านเป็นกฎหมายแล้วเรียบร้อย) เพราะเป็นเวอร์ชั่นที่ปริมาณเงินลงทุนลดลงสามเท่า จากเดิมของ Build Back Better นี่ตั้งงบไว้ เกือบ 2 ล้านล้านดอลลาร์ฯ เวอร์ชั่นอวตารเหลือมาอยู่ที่เกือบ 7 แสนกว่าล้านดอลลาร์ฯ (คิดเป็นมูลค่าลงทุน 5 แสนล้านดอลลาร์ฯ) ตอนที่รัฐบาล ผ่าน Inflation Reduction Act มาได้ ตลาดอาจจะไม่ค่อยจะว้าว เพราะมูลค่าของงบประมาณลดลงไปค่อนข้างมาก

เนื้อหาใจความหลักสำคัญของ Inflation Reduction Act นี้แบ่งเป็นสามส่วน ส่วนแรก คือ ว่าด้วยการใช้จ่ายภาครัฐและการจัดเก็บภาษี (ภาษา Econ เรียกว่า G-T) โดยที่ พรบ.ฉบับนี้จะมุ่งเน้นการเก็บภาษีให้มากขึ้นโดย ปธน.สหรัฐฯ กล่าวว่า จะเก็บภาษีให้เพิ่มขึ้น 7.37 แสนล้านดอลลาร์ฯ ผ่านการกำหนดภาษี Corporate Minimum Tax ที่ 15%, เก็บภาษีสำหรับบริษัทที่ทำ Share Buy Back อีก 1% และจะให้อำนาจ IRS (น่าจะคล้ายๆ กรมสรรพากรบ้านเรา) ในการตรวจการหลบเลี่ยงภาษีขั้นสุด พวกกลุ่มคนรวยที่ตั้ง Private Equity เพื่อเลี่ยงภาษีมารอบนี้ ก็อาจจะทำไม่ได้แล้ว เป็นต้น ดังนั้น อะไรก็ตามที่ ปธน. Trump เคยมองผ่านให้หลุดๆ ไปบ้าง หรือเคยลดภาษีให้บ้าง มารอบนี้ ลุง Joe ก็จะเฮี้ยบในการเก็บภาษีมากขึ้น (ซึ่งจุดนี้ ตลาดอาจจะไม่ชอบ)

อีกส่วนหนึ่ง คือ ว่าด้วยเรื่องของราคายา คือ จะให้อำนาจ Medicare ในการต่อรองราคายาสำหรับรายการยาที่กำหนด ถ้าบริษัทไหนไม่ยอมให้ต่อรอง ก็จะถูกเก็บ Sales Tax 95% ของยอดขายยาชนิดนั้น ซึ่งตลาดก็คงจะไม่ชอบเหมือนกัน

แต่สุดท้ายที่ปธน. Biden นำเสนอและดูนางจะภูมิใจมากเป็นพิเศษ คือ ส่วนของการลงทุนในกลุ่มพลังงานสะอาด ส่วนใหญ่จะเป็นการให้ Tax Credit กับการลงทุนที่เข้าข่าย และมีการกล่าวถึงการให้ Incentives กับกลุ่ม EV Cars ด้วย แต่พอเอาเข้าจริงๆ กลุ่มนี้ต้องรอให้ IRS รับในหลักการแล้วเขียนเป็นเกณฑ์ก่อนว่าจะให้ Claim Tax Credit ยังไงซึ่งมี Tax Consultant ออกมาเมนท์ว่า ให้รอไปยาวๆ ยังอีกนาน  แล้วอีกอย่างการให้ Incentives สำหรับการซื้อ EV Cars ต้องเข้าเงื่อนไขสัดส่วนการผลิตต้องอยู่ในสหรัฐฯ อย่างต่ำเท่าไหร่ แล้วถ้าแบตเตอรี่มาจากประเทศอื่น อาจจะได้รับ Incentives ลดลง หรือทำให้ยี่ห้อรถ EV ที่เข้าข่ายลดลงด้วย จุดนี้ที่เหมือนตลาดอาจจะชอบ ตลาดก็ดูเซ็งๆไปอีก

ตอนที่แกะพรบ.งบประมาณฉบับนี้ไปสักพัก เกิดความงง ว่า เอ…มันเข้ากับชื่อ พรบ.ที่ว่า Inflation Reduction Act ตรงไหน

นึกไปถึงวันก่อน ระหว่างนั่งฟังข่าว Bloomberg ได้ยินเสียงลุง Joe แว่วๆ ตอนที่นางลงนามรับพรบ.ฉบับนี้ว่า

“เราไม่ทำลาย เราสร้างสรรค์”

“เราไม่มองไปข้างหลัง เรามองไปข้างหน้า”

อืม….

ดูเป็นคนที่มีความย้ำคิดย้ำทำทางภาษาพอสมควร

ถ้านางจะตั้งชื่อ พรบ. ไม่ตรงกับเนื้อหาข้างใน ก็หยวนๆ ละเนอะ

รักนะลุง หยอกๆ นะคะ