ดูอาเซียนผ่านละคร

ความคล้ายกันของประชากรชาวอาเซียน นอกจากเรื่องของสภาพอากาศ วัฒนธรรม ประเพณี ยังรวมไปถึงรสชาติอาหารและรสนิยมการบริโภคสื่อด้วย

สังเกตได้จากรสชาติอาหารประจำชาติในแต่ละชาติที่มีรสชาติจัด เปรี้ยว หวาน เค็ม เผ็ด ครบรส อย่าง Adobo ของประเทศฟิลิปปินส์ Satay ของประเทศอินโดนีเซีย ต้มยำกุ้งของประเทศไทย หรือ Pho จากประเทศเวียดนาม

ความคล้ายคลึงกันนี้ส่งผลต่อมายังรสนิยมในการบริโภคสื่อ เราพบว่า ประชากรในภูมิภาคอาเซียนบริโภคสื่อผ่านโทรทัศน์สูงสุด ในอินโดนีเซียและไทย มีอัตราการเข้าถึงโทรทัศน์ 65-70%ต่อครัวเรือนทั้งหมด ขณะที่เวียดนามสูงถึง 88%ต่อครัวเรือนทั้งหมด ในขณะที่ฟิลิปปินส์อยู่ที่ 17%ต่อครัวเรือนทั้งหมด ผลพวงมาจากการที่ประชากรจำนวนหนึ่งยังอาศัยอยู่ตามเกาะที่ห่างไกลและออกไปทำงานนอกประเทศ

รูปแบบเนื้อหาส่วนใหญ่ที่ผู้บริโภคชื่นชอบคือ ละคร โดยเราพบว่า ละครที่เรตติ้งสูงสุดในประวัติศาสตร์ของประเทศฟิลิปปินส์คือ Esperanza ทำเรตติ้งสูงสุดที่ 67% (% ต่อจำนวนผู้รับชมสื่อโทรทัศน์ทั้งหมด) เนื้อเรื่องเกี่ยวกับการตามหาครอบครัวที่แท้จริงของนางเอก โดยครอบครัวบุญธรรมที่เลี้ยงดูตัวนางเอกมาเลี้ยงราวเธอกับเป็นทาสในบ้าน แต่เรื่องราวกลับเป็นโศกนาฎกรรมมากกว่านั้น เมื่อที่สุดแล้วเธอก็ได้สูญเสียสมาชิกในครอบครัวที่เธอรักมากไปหนึ่งคน ถัดมาคือประเทศอินโดนีเซีย คือเรื่อง Anak Jalanan (ปัจจุบันยังฉายอยู่และผลิตมาแล้วกว่า 770ตอน)เรื่องราวเกี่ยวกับชายหนุ่มในแก๊งค์มอเตอร์ไซค์แห่งจาการ์ต้าที่ช่วยชีวิตหญิงสาวมาจากแก๊งค์อันธพาล จนเกิดเป็นละครรักวัยรุ่นที่โด่งดังขึ้นมา ถัดมาฟากประเทศไทย ละครที่โด่งดังที่สุดหนีไม่พ้นคู่กรรม เวอร์ชั่นปี 2533 ที่ทำเรตติ้งไปถึง 44 (1 เรตติ้งต่อคนดู 700,000 คนหรือพูดให้เข้าใจง่ายๆ คือคู่กรรมเวอร์ชั่น 2533 มีคนดูสูงถึง 30.8 ล้านคน!) เนื้อหาของคู่กรรมคงไม่ต้องบรรยายมาก เป็นเรื่องราวของทหารญี่ปุ่นยุคสงครามโลกครั้งที่ 2 และหญิงสาวชาวไทยที่ตอนจบกลายเป็นโศกนาฎกรรมแห่งความรักครั้งใหญ่

เนื้อหาละครที่ทอปฮิตที่สุดของทั้ง 3 ชาติ หนีไม่พ้นเรื่องความรัก ความโศกเศร้า การพลัดพราก และดูเหมือนว่ารสนิยมและรสชาติที่ชาวอาเซียนชื่นชอบนั้นจะไม่แตกต่างกันดั่งเช่นอาหารประจำชาติ ธุรกิจสื่อและเม็ดเงินโฆษณาในภูมิภาคจึงยังคงมีการเติบโตโดยปัจจัยที่ส่งเสริมให้ภูมิภาคอาเซียนเป็นภูมิภาคที่น่าสนใจ คือ  อาเซียนเป็นภูมิภาคที่มีอัตราการเติบโตทางเศรษฐกิจสูงกว่าการเติบโตทางเศรษฐกิจโลก อายุเฉลี่ยประชากรในภูมิภาคต่ำกว่า 29 ปี ประชากรมีการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมเป็นคนเมืองมากขึ้น ปัจจัยเหล่านี้ล้วนส่งผลบวกต่อการอุปโภคบริโภคซึ่งนับว่าเป็นกลุ่มลูกค้าหลักของสื่อโฆษณา โดยอุตสาหกรรมของสื่อโทรทัศน์มีอัตราส่วนของเม็ดเงินโฆษณาสูงสุด จากข้อมูลของ Group M media อัตราส่วนของเม็ดเงินโฆษณาในโทรทัศน์ของภูมิภาคอาเซียนเทียบกับเม็ดเงินโฆษณาโดยรวมสูงถึง 58% สูงกว่าอัตราส่วนเม็ดเงินโฆษณาในโทรทัศน์ของโลกเทียบกับเม็ดเงินโฆษณาโดยรวมที่ 45%

หทัยภัทร พรหมน้อย

Fund Management