BF Economic Research
ดัชนี Tankan ที่สะท้อนความเชื่อมั่นของภาคธุรกิจ โดยการสำรวจรายไตรมาสของธนาคารกลางญี่ปุ่น (BoJ) ชี้ให้เห็นว่า ในช่วงไตรมาส 2/2020 บริษัทอุตสาหกรรมขนาดใหญ่ของญี่ปุ่นมีความเชื่อมั่นทางธุรกิจลดลงอย่างมากแตะระดับ -34 จากระดับ -8 ในไตรมาส 1/2020 ซึ่งเป็นการลดลงมากกว่าที่ตลาดคาดการณ์ไว้ที่ระดับ -31 และเป็นระดับที่ต่ำที่สุดนับตั้งแต่ปี 2009 สอดคล้องกับดัชนีของบริษัทขนาดกลางและขนาดเล็กในภาคอุตสาหกรรมที่ปรับตัวลดลงจากระดับ -8 และ -15 เป็น -36 และ -45 ตามลำดับ โดยเป็นผลจากการแพร่ระบาดของ COVID-19 ที่ทำให้ห่วงโซ่อุปทานเกิดภาวะชะงักงัน การส่งออก และการผลิตลดลงอย่างมาก โดยเฉพาะในเดือนเม.ย. และพ.ค. ซึ่งเป็นช่วงที่ญี่ปุ่นอยู่ภายใต้ภาวะสถานการณ์ฉุกเฉิน รวมไปถึงความต้องการสินค้าในตลาดที่ลดลงตามภาวะเศรษฐกิจ ทำให้หลายบริษัทต้องลดกำลังการผลิตลง โดยเฉพาะในอุตสาหกรรมยานยนต์ที่ดัชนี Tankan ของบริษัทขนาดใหญ่ลดลงจากระดับ -17 เป็น -72 เนื่องจากตลาดส่งออกหลัก คือสหรัฐฯ และยุโรปซึ่งได้รับผลกระทบจาก COVID-19 รุนแรง และผลยังส่งต่อไปถึงความต้องการสินค้าขั้นพื้นฐานที่ใช้ในการผลิตอย่างเหล็กและเหล็กกล้าสะท้อนจากดัชนี Tankan ของบริษัทขนาดใหญ่ที่ผลิตเหล็กและเหล็กกล้าลดลงจากระดับ -15 เป็น -58 ในไตรมาส 2/2020
นอกเหนือไปจากบริษัทในภาคอุตสาหกรรมการผลิตแล้ว ความเชื่อมั่นของบริษัทขนาดใหญ่ในภาคบริการก็ปรับตัวลดลงเช่นเดียวกัน โดยลดลงมาแตะระดับ -17 จากระดับ +8 ในไตรมาส 1/2020 โดยธุรกิจที่ได้รับผลกระทบจาก COVID-19 มากที่สุด ได้แก่ ธุรกิจโรงแรม และร้านอาหาร ที่ดัชนี Tankan ลดลงต่ำที่สุดตั้งแต่มีการสำรวจครั้งแรกในปี 2004 อย่างไรก็ดี ธุรกิจที่มีภาพเชิงบวก คือธุรกิจค้าปลีก ที่ดัชนีปรับตัวเพิ่มขึ้นจากระดับ -7 เป็น +9 จากความต้องการสินค้าที่เพิ่มขึ้นในช่วงที่ประชาชนอยู่กับบ้าน รวมทั้งสินค้าที่เกี่ยวข้องกับการทำงานที่บ้าน เช่น คอมพิวเตอร์ และสินค้าอิเล็กทรอนิกส์อื่นๆ เป็นต้น
ด้วยภาวะเศรษฐกิจที่ชะลอตัวจากผลกระทบของ COVID-19 ส่งผลให้ในช่วงที่ผ่านมา BoJ ได้ใช้นโยบายทางการเงินเพิ่มเติมหลายครั้งเพื่อสนับสนุนการดำเนินธุรกิจของภาคเอกชนผ่านการอัดฉีดสภาพคล่องทั้งทางตรงและทางอ้อมผ่านธนาคารพาณิชย์ อาทิ การเพิ่มการเข้าซื้อพันธบัตรรัฐบาลอย่างไม่จำกัดวงเงิน การเพิ่มวงเงินการเข้าซื้อหุ้นกู้ภาคเอกชน และการขยายวงเงินโครงการปล่อยสินเชื่อดอกเบี้ยต่ำให้แก่สถาบันการเงินเพื่อนำไปปล่อยกู้ต่อให้กับธุรกิจที่ได้รับผลกระทบจาก COVID-19 เป็นต้น สอดคล้องไปกับนโยบายของรัฐบาลที่มีการออกมาตรการกระตุ้นเศรษฐกิจขนาดใหญ่ที่สุดเป็นประวัติการณ์ในช่วงเดือนเม.ย. และพ.ค. ที่ผ่านมา
สำหรับมุมมองของภาคธุรกิจในระยะข้างหน้า บริษัทขนาดใหญ่ในภาคอุตสาหกรรมมองว่าจะสามารถฟื้นตัวขึ้นได้เล็กน้อยแตะระดับ -27 จากระดับ -34 ในขณะที่บริษัทขนาดกลางและขนาดเล็กยังมีมุมมองที่แย่ลง เช่นเดียวกับในภาคบริการที่บริษัทขนาดใหญ่มีมุมมองที่ดีขึ้นในระยะข้างหน้าจาก -17 ในไตรมาส 2/2020 เป็น -14 ส่วนบริษัทกลางและขนาดเล็กมีมุมมองติดลบมากขึ้น
