โดยทนง ขันทอง

วอลมาร์ท เชนค้าปลีกที่ใหญ่ที่สุดของสหรัฐออกตัวแรง ประกาศว่าจะร่วมมือกับไมโครซอฟท์ในการซื้อกิจการของ TikTok ในตลาดสหรัฐอเมริกา ซึ่งคาดกันว่าจะซื้อขายกันในระดับราคา $20,000-$30,000 ล้านเหรียญสหรัฐ

TikTok อยู่ภายใต้แรงกดดันที่ต้องรีบปิดดีลการขายก่อนวันที่ 15 กันยายนนี้ ซึ่งเป็นเส้นตายที่ประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ลงนามแบนเครือข่ายโซเซียลสำหรับแชร์วิดีโอของจีน ด้วยข้ออ้างที่ว่า TikTok รวมทั้ง WeChat ที่ถูกแบนอีกราย เป็นภัยต่อความมั่นคงของสหรัฐ เนื่องจากสามารถเข้าถึงข้อมูลส่วนตัวของคนอเมริกัน

วอลมาร์ทอยากที่จะได้กิจการ TikTok มาก เพื่อที่จะเอาข้อมูลของผู้เล่น TikTok มาต่อยอดธุรกิจค้าปลีก และสามารถที่จะแข่งขันกับแอมะซอนผู้ขายสินค้าทุกอย่างผ่านอีคอมเมิร์สได้ ในขณะที่วอลมาร์ทมีหน้าร้านขายของทุกอย่างที่ผู้บริโภคใช้ในชีวิตประจำวันอยู่แล้ว การสร้างฐานลูกค้าอีคอมเมิร์สจะช่วยต่อยอดธุรกิจขายของหน้าร้านของวอลมาร์ทในอนาคต

ทั้งนี้ TikTok มีผู้เล่น 1,000 ล้านคนทั่วโลก เฉพาะในตลาดสหรัฐมีชาวอเมริกันเล่น TikTok มากถึง 100 ล้านคน
ก่อนหน้านี้ มีรายงานว่าวอลมาร์ทมีการเจรจาร่วมมือกับซอฟท์แบงก์ และอัลฟาเบท ซึ่งเป็นบริษัทแม่ของกูเกิ้ล เพื่อซื้อกิจการของ TikTok แต่ไปๆมาๆ ความร่วมมือนี้ต้องหยุดชะงัก เพราะว่ามีปัญหามาก โดยเฉพาะอย่างยิ่งอัลฟาเบทที่เป็นเจ้าของยูทูปอยู่แล้ว ถ้าเข้ามาถือหุ้นใน TikTok จะทำให้เกิดภาพของการผูกขาด

วอลมาร์ทจึงหันมาจับมือกับไมโครซอฟท์แทน เนื่องจากไมโครซอฟท์เป็นบริษัทเทคโนโลยีด้านซอฟท์แวร์ที่ทรัมป์ต้องการให้เข้ามาซื้อ TikTok และมีความเป็นได้สูงที่ความร่วมมือนี้จะประสบความสำเร็จ ส่วน Oracle ก็เป็นอีกบริษัทหนึ่งที่สนใจซื้อกิจการของ TikTok แต่ดูเหมือนว่าข่าวคราวของความคืบหน้าในการเจรจาดีลจะซาลง

TikTok รู้กันดีในประเทศจีนในนามว่า Douyin มีเจ้าของชื่อบริษัท ByteDance ซึ่งมีสำนักงานใหญ่ที่กรุงปักกิ่ง โดยนายชาง ยีหมิงเป็นผู้ก่อตั้งกิจการ เดิมที TikTok เป็นแพลตฟอร์มสำหรับสร้างวิดีโอขนาดความยาว 3-15 วินาที มีทั้งดนตรี ลิปซิงก์ เต้นรำ ตลก แทเล้นท์โชว์ รวมทั้งวิดีโอขนาดสั้นที่เล่นซ้ำโดยไม่ไปคลิปอื่นที่มีความยาว 3-60 วินาที

ByteDance เปิดตัว Douyin ในตลาดจีนเป็นครั้งแรกในเดือนกันยายนปี 2016 ต่อมาจึงมีการเปิดตัว TikTok ในปี 2017 สำหรับเครื่องที่ใช้ระบบไอโอเอส และแอนดรอยด์ในพื้นที่ตลาดนอกประเทศจีน หลังจากที่มีการควบกิจการกับ Musical.ly ในเดือนสิงหาคมปี 2018 แล้ว TikTok ถึงได้ให้บริการแพร่หลายในตลาดโลก รวมทั้งตลาดสหรัฐ

TikTok และ Douyin มีอินเทอร์เฟซของผู้ใช้ร่วมกัน แต่ว่าไม่สามารถเข้าถึงคอนเทนท์ของกันได้ โดยมีการใช้เซร์ฟเวอร์ในตลาดที่แอปสามารถใช้งานได้

นอกจากจะมีสำนักงานใหญ่ที่กรุงปักกิ่งแล้ว TikTok ยังมีออฟฟิศในเมืองใหญ่ต่างๆเช่นดับลิน ลอส แองเจลิส นิวอยร์ค ลอนดอน ปารีส เบอร์ลิน ดูไบ มูมไบ สิงคโปร์ จาการ์ต้า โซล และโตเกียว

ในเดือนมิถุนายนที่ผ่านมา นาย Kevin Mayer ผู้บริหารระดับสูงของบริษัท Walt Disney ได้เข้ามาร่วมงานในตำแหน่งซีอีโอของ Tiktok และซีโอโอของบริษัทแม่ ByteDance ทั้งนี้ ByteDance ต้องการแก้ข้อครหาทางการเมืองว่า TikTok เป็นธุรกิจของจีน แต่นายเมเออร์อยู่ในตำแหน่งนี้ได้เพียง 4 เดือนเท่านั้น ก่อนที่จะยื่นใบลาออกในวันที่ 27 สิงหาคมที่ผ่านมา เนื่องจากแรงกดดันที่มาจากทั่วทุกทิศให้ TikTok ต้องขายกิจการออกไปให้บริษัทอเมริกันถือหุ้น

TikTok ได้ฟ้องรัฐบาลสหรัฐเพื่อหวังยืดเวลาเส้นตายในวันที่ 15 กันยายนว่าต้องยุติกิจการในตลาดสหรัฐ โดยในคำฟ้องระบุว่า คำสั่งแบนธุรกิจของ TikTok ไม่เป็นธรรม ขัดต่อหลักธุรกิจ โดยไม่มีการตั้งข้อกล่าวหาหรือสอบสวน TikTok มาก่อนว่าเป็นภัยต่อความมั่นคงของสหรัฐแต่ประการใด แต่ก็คงจะทำอะไรมากไม่ได้ เพราะว่าการเมืองสหรัฐที่ต่อต้านจีนในเกือบทุกมิติเล่นกันแรงมากในเวลานี้

จับตาดูในเร็ววันนี้ว่า TikTok จะสามารถขายกิจการให้วอลท์มาร์ทกับไมโครซอฟท์ได้หรือไม่ หรือจะขายได้ในราคาเท่าใด รวมทั้ง TikTok จะขายกิจการในตลาดอื่นๆ หรือไม่ เพราะว่าที่อินเดียก็ถูกแบนเหมือนกันจากปัญหาที่อินเดียและจีนมีการกระทบกระทั่งกันที่พรมแดนทำให้ความสัมพันธ์เสื่อมลงเป็นอย่างมาก