INVESTMENT STRATEGY

By BBLAM

“การพัฒนาของประเทศฟิลิปปินส์ ในช่วงหลายทศวรรษที่ผ่านมา ไม่ได้เน้นย้ำในภาคของการผลิตสินค้าเพื่อส่งออก (Goods Export) มากนัก แต่เป็นการเน้นส่งออกของภาคบริการมากกว่า (Service Export) ซึ่งจะแตกต่างจากประเทศอื่นๆ ใน ASEAN​​​​​”

สัปดาห์นี้ คุณศิวกร  มิตรสันติสุข Investment Analyst จาก BBLAM มาพูดถึงฟิลิปปินส์ที่เศรษฐกิจเติบโตด้วยแรงหนุนหนึ่งที่มีบทบาทสำคัญ ได้แก่ Business Process Outsourcing

ฟิลิปปินส์ นับว่าเป็นประเทศที่มีอัตราการขยายตัวทางเศรษฐกิจสูงเป็นอันดับต้น ๆ ในภูมิภาคอาเซียน แต่ท่านผู้อ่านเคยสงสัยไหมครับว่า สินค้าเรือธง (Flagship Product) ของประเทศฟิลิปปินส์นั้น มีอะไรบ้าง สำหรับบางท่านอาจจะนึกไม่ออกในทันที ขณะที่ ถ้าดูประเทศแถบ ASEAN อื่น ๆ ที่กำลังพัฒนา เราอาจจะพอนึกภาพออกได้ง่ายกว่า เช่น ถ้าพูดถึงประเทศไทย เราอาจจะนึกถึงอุตสาหกรรมรถยนต์ อินโดนีเซีย เราก็คงนึกถึงสินค้าโภคภัณฑ์ อย่างพลังงาน หรือน้ำมันปาล์ม ส่วนเวียดนาม เราอาจนึกถึงสินค้า Consumer Electronic อย่าง Smartphone แต่ถ้าพูดถึงประเทศฟิลิปปินส์ เราไม่อาจเห็นภาพชัด ๆ แบบนั้น

สาเหตุที่เราไม่ค่อยรู้จักประเทศฟิลิปปินส์ ในฐานะการส่งออกสินค้า ส่วนหนึ่งก็เพราะว่า การพัฒนาของประเทศประเทศฟิลิปปินส์ ในช่วงหลายทศวรรษที่ผ่านมา ไม่ได้เน้นย้ำในภาคของการผลิตสินค้าเพื่อส่งออก (Goods Export) มากนัก แต่เป็นการเน้นส่งออกของภาคบริการมากกว่า (Service Export) ซึ่งจะแตกต่างจากประเทศอื่น ๆ ใน ASEAN ที่เริ่มต้นจากภาคการผลิตสินค้าเพื่อส่งออกและค่อยๆ ขยับขึ้นมายังภาคการส่งออกด้านบริการ โดยหนึ่งในการส่งออกภาคบริการที่สำคัญของฟิลิปปินส์ คือ อุตสาหกรรม Business Process Outsourcing หรือที่เราเรียกว่า อุตสาหกรรม BPO

คำว่า Business Process Outsourcing จะหมายถึง การว่าจ้างบริษัท หรือบุคคลภายนอก ในการดำเนินงานต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับธุรกิจ แต่อาจจะไม่ใช่งานที่เป็นส่วนงานหลัก (Non-Core) หรือไม่ได้เป็นส่วนงานที่สร้างรายได้ แต่ยังมีความจำเป็นที่จะต้องมีการให้บริการอยู่ เพื่อให้ธุรกิจสามารถดำเนินต่อไปได้ ตัวอย่างของบริการเหล่านี้ อย่างเช่น ส่วนงานบริการลูกค้า เช่น การบริการลูกค้าผ่านทางโทรศัพท์ (Call Center) เพื่อช่วยเหลือลูกค้าหลังการขาย หรือเป็นส่วนงานที่เป็นระบบงานหลังบ้าน อย่างเช่น ระบบ HR หรือ ระบบ IT เป็นต้น

บริษัทต่างชาติโดยเฉพาะในประเทศที่พัฒนาแล้ว อาจพิจารณาที่จะ Outsource หรือจ้างบริษัทภายนอก ให้ดำเนินงานงานแทน เพราะเห็นประโยชน์ในการว่าจ้าง เช่น ช่วยลดต้นทุนในการดำเนินธุรกิจ เพิ่มอัตราการทำกำไร หรือช่วยให้บริษัทสามารถใช้ทรัพยากรบุคลากรของตนที่มีอยู่อย่างจำกัด ไปยังส่วนงานที่มีความสำคัญมากกว่า เช่น ไปมุ่งเน้นกับกับงานกำหนดกลยุทธ์ เป็นต้น

ในปี 2022 ตลาด BPO ทั่วโลก มีมูลค่ารวมกันประมาณ 260,000 ล้านเหรียญสหรัฐ ถ้าแยกเป็นสัดส่วนรายอุตสาหกรรมที่ใช้บริการ BPO จะมีค่อนข้างหลากหลาย เช่น ธุรกิจธนาคาร ธุรกิจประกัน หรือธุรกิจค้าปลีก แต่ถ้าแยกตามรายกลุ่มประเทศที่มาใช้บริการ BPO จะพบว่า ส่วนใหญ่เกือบ 80% จะมาจากสหรัฐอเมริกาและกลุ่มประเทศในแถบยุโรป สิ่งที่น่าสนใจ ก็คือ ประเทศที่ให้บริการ BPO สองประเทศแรก มาจากอินเดียและฟิลิปปินส์

เราอาจไม่สงสัย ในอันดับของอินเดีย เนื่องจากจำนวนประชากรที่มาเป็นอันดับ 1 ของโลก แต่ประเทศฟิลิปปินส์ที่มีประชากรประมาณ 120 ล้านคน หรืออันดับที่ 13 ของโลก กลับกลายเป็นประเทศที่ให้บริการ BPO อันดับที่ 2 ของโลก เหนือกว่าประเทศที่มีประชากรมากกว่า อย่างจีนหรืออินโดนีเซีย เป็นสิ่งที่น่าสนใจนัก

ถ้าลองไล่ดูสาเหตุต่าง ๆ ที่ทำให้ฟิลิปปินส์โดดเด่นในอุตสาหกรรม BPO ก็เป็นเพราะคนในฟิลิปปินส์กว่า 92% สามารถสื่อสารภาษาอังกฤษได้ ฟิลิปปินส์มีแรงงานที่เพียงพอ ในขณะที่ ภาครัฐสนับสนุนอุตสาหกรรม BPO อย่างต่อเนื่อง และที่สำคัญ ต้นทุนแรงงานที่ราคาถูก โดยบริษัทต่างชาติ อาจจะสามารถลดต้นทุนลงได้ถึง 50% เมื่อใช้บริการ BPO จากฟิลิปปินส์

อุตสาหกรรม BPO ในฟิลิปปินส์ เริ่มต้นขึ้นตั้งแต่ปี 1992 โดยบริษัท Outsourcing ระดับโลก อย่าง Accenture ได้เข้ามาตั้งฐานการให้บริการ Call Center เป็นแห่งแรกในฟิลิปปินส์ โดยในปี 2000 อุตสาหกรรม BPO ของฟิลิปปินส์คิดเป็นเพียงไม่ถึง 0.1% ของ GDP ประเทศ แต่ด้วยความต้องการที่มากมายจากบริษัทต่างชาติ ก็ทำให้ตลาด BPO ของฟิลิปปินส์ เติบโตอย่างต่อเนื่อง จนในปัจจุบัน อุตสาหกรรม BPO ของฟิลิปปินส์ มีขนาดรวมกันกว่า 30,000 ล้านเหรียญสหรัฐ คิดเป็นกว่า 7.5% ของ GDP ประเทศ โดยอุตสาหกรรม BPO มีการจ้างงานทางตรงมากกว่า 1.5 ล้านคน และการจ้างงานที่เกี่ยวเนื่องอีกกว่า 2-3 ล้านคน อีกทั้งอุตสาหกรรม BPO ก็มีส่วนช่วยให้ความต้องการในภาคอสังหาริมทรัพย์ในประเทศ อย่างเช่น ความต้องการสำหรับพื้นที่สำนักงาน เป็นต้น ในอนาคตข้างหน้า อุตสาหกรรม BPO ยังจะเป็นอุตสาหกรรมที่สำคัญต่อเศรษฐกิจและการจ้างงานในประเทศต่อไป ทาง The IT and Business Process Association of the Philippines (IBPAP) คาดการณ์ไว้ว่า มูลค่าตลาด BPO ในฟิลิปปินส์ จะเติบโตไปอยู่ที่ 49,000 ล้านเหรียญสหรัฐ ภายในอีก 5 ปีต่อจากนี้ ในขณะที่จะมีการจ้างงานเพิ่มขึ้นอีกไม่น้อยกว่า 0.5 ล้านคนในช่วงเวลาเดียวกัน

ถึงแม้ว่า อุตสาหกรรม BPO ในฟิลิปปินส์ จะเติบโตอย่างต่อเนื่องในช่วงหลายทศวรรษที่ผ่านมาและเป็นส่วนสำคัญที่ทำให้เศรษฐกิจของประเทศเติบโต แต่การให้บริการ BPO ในฟิลิปปินส์ จะเป็นงานที่มี Value Added ไม่มาก อย่างเช่น การบริการลูกค้า และ Call Center (ซึ่งคิดเป็น 80% ของมูลค่าตลาด BPO ในฟิลิปปินส์) โดยในอนาคตถัดจากนี้ เราจะเริ่มเห็นความเสี่ยงและความท้าทาย เนื่องจากผลของพัฒนาการของ Artificial Intelligence (AI) ที่สามารถตอบโต้บทสนทนาได้ใกล้เคียงกับมนุษย์มากยิ่งขึ้น

จากที่ผู้เขียนได้เล่ามาทั้งหมด ผู้อ่านอาจจะสรุปได้ว่า อุตสาหกรรม BPO ของประเทศฟิลิปปินส์เป็นหนึ่งในเสาหลักที่ผลักดันการเติบโตทางเศรษฐกิจของฟิลิปปินส์ ทั้งในอดีตและปัจจุบัน แต่เริ่มเห็นความเสี่ยงที่มากขึ้นจากความก้าวหน้าด้านเทคโนโลยี โดยผู้เขียนเชื่อว่า ประเทศฟิลิปปินส์จะยังสามารถรักษาความเป็นหนึ่งในผู้นำของอุตสาหกรรม BPO ของโลกได้ต่อเนื่อง โดยบุคลากรในอุตสาหกรรม BPO ของประเทศ อาจจำเป็นที่จะต้องปรับตัวและพัฒนาความรู้ความสามารถให้มากขึ้น เพื่อรองรับการให้บริการที่ต้องใช้ความคิดสร้างสรรค์เพิ่มเติม นอกเหนือจากงานประเภทที่เป็นการทำซ้ำ ๆ ซึ่งจากตัวอย่างของอินเดีย ในอดีตเคยเป็นประเทศศูนย์กลาง Call Center ของโลกมาก่อนช่วงก่อนปี 2000 และสามารถยกระดับมาให้บริการงาน BPO ที่มีความซับซ้อนมากขึ้น อย่างเช่น งานเกี่ยวกับการเขียนโปรแกรม เป็นต้น ทำให้ประเทศอินเดีย ยังคงเป็นผู้นำของตลาด BPO ของโลกได้ และยังคงเป็นหนึ่งในอุตสาหกรรมหลักของอินเดีย จวบจนปัจจุบัน

BBLAM แนะนำกองทุนในธีม The Rise of Asia

กองทุนลงทุนเอเชีย : B-ASIA หรือกองทุนลดหย่อนภาษี ได้แก่ B-ASIARMF และ B-ASIASSF

กองทุนลงทุนอินเดีย : B-BHARATA หรือกองทุนลดหย่อนภาษี ได้แก่ B-INDIAMRMF

กองทุนลงทุนอาเซียน : B-ASEAN หรือกองทุนลดหย่อนภาษี ได้แก่ B-ASEANRMF

กองทุนลงทุนเวียดนาม : B-VIETNAM หรือกองทุนลดหย่อนภาษี ได้แก่ B-VIETNAMRMF และ B-VIETNAMSSF

อ่านรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่นี่ https://www.bblam.co.th/bualuang-insights/bblam-investment-insights/21-25-2023-1